Spor yapın ama kıvamında
Prof. Dr. Çetin İşleğen …
– Hayatında hiç düzenli spor yapmamış biri spora nasıl başlamalı?
– Özellikle yaşı erkeklerde 40, kadınlarda 45 üzerinde olanların spora başlamadan önce sağlık muayenesinden geçmeleri gerek. Ailesinde genç yaşta kalp hastalığı veya yüksek kolesterol, hipertansiyon, diyabet gibi risk faktörlerine sahip bireylerin daha genç yaşlarda da sağlık muayenesi olmalarında yarar var. En güvenli egzersiz, hızlı yürüme. Daha sonra bisiklete binme, yüzme, aerobik, step gibi vücudun büyük kas gruplarını çalıştıran egzersizler yapılabilir. Kolaydan zora doğru hareketler öğrenilmeli. Ayrıca egzersizlere ara verilirse, takım sporları gibi yoğun egzersizler yapmak isteyenlerin eforlu elektrokardiyografi (EKG) çektirmeleri gerek. Spor yapın ama kıvamında vücudu aşırı zorlamadan…
– Sporun aşırısı olur mu?
– Aşırısı zarar verebilir. Sağlık muayenesinden geçmeden ve vücudunuzu yaptığınız sporun, gereksinmelerine hazırlamadan şiddetli tempoda yapılan egzersizler, sık sık halı sahalarda futbol oynarken görülen ölüm vakalarının en önemli nedeni. Çünkü daha önce kaç sene spor yaparsanız yapın, sporu bıraktıktan sonra iki ay içinde vücudun kazandığı fiziksel ve fizyolojik değişikliği tamamen yitiriyorsunuz. Onun için spor hayat boyunca sürdürülmeli. Günlük hayatınızın bir parçası olmalı. Spor hekiminin veya uzmanının hazırladığı egzersiz reçetesine uymalısınız.
– Büyük şehirlerde düzenli spor yapmak zor.
– Herkes yürümek için fırsat yaratabilir. İklimi uygun olmayan yerlerde veya evinde de çalışmak isteyenler için en uygun alet bisiklet ergometresi. Direnç çalışmaları için de egzersiz lastikleri çok kullanışlı. Esneklik çalışmaları için alete gerek yok zaten.
– Spor yapanların çoğunun zayıflamak istiyor. Sadece spor yaparak zayıflamak mümkün mü?
– Zayıflamak için egzersizle birlikte diyet yapmak en iyi sonucu veriyor. Bazı çalışmalar. Günde bir saat, haftada en az beş-altı gün yapılacak aerobik egzersizlerinin diyete gerek kalmadan da kilo vermeyi sağlayabileceğini gösterdi. Egzersiz kilonuzu korumanızı sağlar. Kilo vermeseniz bile, egzersiz sağlığınızı olumlu etkiler. Kilo vermek için değil sağlıklı olmak için spor yapın.
Spor esnasında bu belirtilere dikkat!
Spor yaparken oluşan ölümlerde 30 yaş altı ve 30 yaş üstü nedenler farklı. Genç sporcularda ölüm nedenleri daha çok genetik nedenlere, 30 yaş üstündekiler de ise çoğunluğu koroner arter hastalığına (sigara, hipertansiyon, yüksek kolesterol düzeyi, ailesinde koroner kalp hastalığı, anamnez olanlarda) bağlı.
Düzenli olarak sadece yürüyen biri ansızın sporun şiddetini arttırırsa, örneğin futbol oynamaya kalkarsa veya çok dik bir dağa çıkmak isterse, yanlış yapmış olur. Öncesinde sağlık muayenesinden geçmek zorunda ve mutlaka eforlu
İlk defa spor yapmaya başlamadan önce EKG çektirmeli
Spora yeni başlayanlar ve çok ara vermiş olanlar egzersizin şiddetini, sıklığını ve süresini ilk başlarda çok düşük tutulmalı; yavaş yavaş arttırmalılar. Egzersiz çeşidini de değiştirirken, yeni yapacakları egzersize alışıncaya kadar dikkatli olmaları gerekir.
ABD’de yapılan bir çalışmada, yürüme egzersizleri ileri yaşlarda daha şiddetli egzersizlere göre yedi misli daha güvenli bulundu.
Egzersiz sırasında veya istirahat esnasında yorgunluk, göğüste ağrı, çarpıntı, baygınlık ve baş dönmesi gibi yakınmaları olan kişilerin hemen egzersizi durdurup detaylı bir kardiyolojik muayeneden geçmeleri gerekir.
Tansiyon hastalarının tansiyonlarını ilaçla kontrol altına aldıktan sonra egzersiz yapmaları gerekir. Diyabet hastalarının kan şeker düzeyi 300 mg/dl ‘yi geçiyorsa egzersiz yapmamaları gerek.
Çalışmalar, egzersiz yapan şişman kişilerdeki ölüm oranlarının, egzersiz yapmayan zayıflardan daha düşük olduğunu gösterdi.
– Fit olmak için insanlar hem paralarından hem de sağlıklarından oluyorlar.
– Bu işin cılkını çıkardılar. Özellikle zayıflamak isteyen kadınları allak bullak ediyorlar. Ortalıkta şarlatanlar var. Kadınlar o doktor senin, bu doktor benim dolaşıyor. Para var bu alanda, o yüzden herkes bu işin peşinde.
– Daha çok kadınlar mı böyle davranıyor?
– Özellikle göbekli erkekler salona gitmek istemiyor. Salonda çakı gibi genç adamlar, güzel genç kadınları görünce kompleks yapıyorlar. Moralleri bozuluyor ve salona başlasalar bile devam etmiyorlar. Çünkü o fit vücutları gördükçe kendilerini başarısız hissediyorlar. Psikoloji çok önemli bu konuda.
Spor yaparken yapılan yanlışlar !
– Spor yaparken en çok ne tür hatalar yapılıyor?
– Yanlış egzersiz planı yapıyorlar. Hızlı kilo vermek çok tehlikeli, yağ eritirken vücudun dengesini bozuyorlar. Bu da yetmiyor bir de ilaç veriyorlar. O ilaçlar karaciğeri ve böbrekleri zorluyor. Geri dönüşü olmayan durumlar oluşuyor.
– Spor yaparken insanlar hayatını kaybediyor.
– Siz gazetelere yansıyanları biliyorsunuz. Ama basına yansımayan çok olay oluyor. İntihar edenler var. Uğraşıyor, zayıflayamıyor, umutsuzluğa kapılıp intihar ediyorlar. Ya da aşırı kilo veriyorlar ve sinir sistemleri bozuluyor. Bulimia olanlar var.
– Çok spor yapmak iyi bir şey mi?
– Aşırısına profesyonel sporcular bile dayanamıyor. İnsanlar kapasitelerini bilmiyor ve bedenlerini zorluyorlar. Spor salonlarında o atmosfer içinde etrafa hava atacağım diye gerekenden çok fazla çalışıyorlar. Özellikle 40 yaşın üzerindeki kadınlar ve 50 yaş civarı erkekler bunu çok yapıyor. Yaşlı erkekler genç kızlara hava atmak için çok yüksek tempoda koşuyorlar. Yaşlanıyoruz korkusu geldi mi insana, eyvah!
– Peki nerede ve nasıl spor yapacağız?
– Spor, oksijenin olduğu yerde yapılır. Oksijen şart. Mümkünse doğada spor yapın. İnsanın spor yapmak için hiçbir alete ihtiyacı yok. Bu yüzden Herkesin yapabileceği bir spor vardır, 200 kilo olan biri bile spor yapabilir. Spor kıyafeti, spor ayakkabısı olmadan spor yapılmaz. Ayakkabı çok önemli. Ne kadar çalışıp, ne kadar dinleneceğini bilmelisin. Spor yaparken bol su içmek, vücudun su kaybının önlenmesi açısından son derece önemlidir.
Spor yapanlar için Leblebi gibi takviye ürün satılıyor !
Spor yaparak beceremeyince aminoasit almaya başlıyorlar. Aminoasitler hücreyi yenileyen yapı taşlarıdır. Millet kaşık kaşık alıyor, çok tehlikeli. Bunlar son derece zararlı. Bunu ancak üst düzey sporcular, yarışma zamanlarında ve çok az miktarda alabilirler. Fazlası onlara bile zararlı. Eczanelerde artıkneredeyse ilaç yok her yer bu ürünlerle dolu. Leblebi gibi alıyorlar bunları. Normal besleniyorsan bunlara gerek yok.
İnsanların sağına soluna taktıkları elektrikle çalışan, titreten aletler var. Onlar da sinir sistemini bozuyor. Beyin algılayamıyor o titreşimin ne olduğunu. Bir de her evde koşu bandı var, son derece zararlı. Dışarıda sen kendin yürüyorsun, ama o aletin üzerinde bant seni yürütüyor sana ani fren yaptırıyor. Böyle olunca ayak bileğine, kalçaya ve dize yük biniyor. Eklemler aşırı derecede zorlanıyor. Gidin bakın balkonlar bu aletlerle dolu.
İstanbul gibi büyük şehirlerde yürüyecek yer yok. Bir de yağmurdan çamurdan korkuyor Türk insanı, çocukları terleyecek diye dışarı bile çıkarmıyorlar.
SPOR KONUSUNDA YANLIŞ BİLİNENLER: 10 GÜNDE SHAKIRA GİBİ VÜCUT OLMAZ
“Yaz aylarının yaklaşmasıyla tüm spor dallarına olduğu gibi pilatese de ilgi artıyor. Eğitime katılanların profili, pilatesin bir yaşam biçimi olduğunu kabul edenlerle, 10 günde Madonna gibi bir vücuda sahip olacağını zannedenlerden oluşuyor.
Pilatesin selülitleri ortadan kaldırdığı, birkaç beden ince gösterdiği, ama zayıflatmadığı gerçeğini bilenler, bu işin sonuçlarından memnun kalıyor. Her sporun abartılı yapılması zararlı olduğu gibi, durum pilateste de aynı… Aletli pilates için ideali, haftada üç gün yapmak. Mat pilateste bu süre altı günü kadar çıkıyor.
Pilatesi, yeterli altyapı ve birikime sahip eğitmenlerden almayanları, ömür boyu sürecek bel rahatsızlıklarının beklediğini söylemek yanlış olmaz. Çünkü özellikle mat pilateste sakatlanma riski çok yüksek. Vücudunuzun bu altyapısı yoksa, yaptığınız bazı hareketler rahatsızlıklara yol açıyor.
Kadınlar daha çok tercih ediyor ama son dönemde, belli bir yaşı geçmiş ve ağır kardiyo hareketleri yapamayan ama sağlıklı yaşamak isteyen erkekler de pilates yapmaya başladı. Doğru eğitmenle çalışıldığı takdirde kişinin omurga problemleri azaltılabilir.”
Kaynak : Sabah.com
